การพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนาทักษะการสื่อสารภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหนองกรดพิทยาคม
The Fighting Fish English Project: A Community-Based Learning Innovation: A Community-Based Learning Innovation to Develop Communication Skills for Mathayom 3 Students at Nong Krod Pittayakhom School
: ชื่อผู้วิจัย นางสาว ศรันญา ตั้งนารี
: ตำแหน่ง ครู
: ประถม - มัธยมศึกษา
: ปี 2568
: 45
บทคัดย่อ (Abstract)
ในยุคโลกาภิวัตน์ปัจจุบัน ภาษาอังกฤษมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการใช้ชีวิตและการทำงาน แต่ผู้เรียนไทยจำนวนมากยังประสบปัญหาในการเรียนรู้คำศัพท์และประโยคในบริบทที่หลากหลาย ซึ่งส่งผลต่อความสามารถในการสื่อสารและนำเสนอข้อมูลได้อย่างมีประสิทธิภาพ งานวิจัยและผลการทดสอบ O-NET ปีการศึกษา 2567 มีค่าเฉลี่ย 27.83 ของนักเรียน ม.3 โรงเรียนหนองกรดพิทยาคม ชี้ให้เห็นว่าคะแนนเฉลี่ยในหมวดการอ่านค่อนข้างต่ำ สะท้อนข้อจำกัดในการตีความและทำความเข้าใจเนื้อหาภาษาอังกฤษที่ซับซ้อน ปัญหาหลักของการเรียนรู้ภาษาอังกฤษในผู้เรียนไทย โดยเฉพาะทักษะการอ่านและการสื่อสาร จึงยังคงเป็นประเด็นสำคัญที่ส่งผลต่อศักยภาพในการแข่งขันและปรับตัวในสังคมโลก สาเหตุของปัญหาแบ่งออกเป็น 2 ด้านหลัก ปัญหาภายใน วิธีการสอน: เน้นไวยากรณ์และคำศัพท์แบบแยกส่วน ขาดการเชื่อมโยงกับบริบทการใช้งานจริง ทำให้ผู้เรียนขาดความเข้าใจในการนำภาษาไปใช้สื่อสาร ขาดแรงจูงใจ เนื้อหาการเรียนรู้ไม่น่าสนใจ หรือไม่เชื่อมโยงกับชีวิตประจำวันของผู้เรียน สื่อการเรียนรู้ มีความจำเจ ไม่หลากหลาย และไม่กระตุ้นให้เกิดการคิดวิเคราะห์และสร้างสรรค์ ปัญหาภายนอก ขาดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการใช้ภาษา ผู้เรียนมีโอกาสน้อยในการใช้ภาษาอังกฤษในชีวิตประจำวันนอกห้องเรียน ทัศนคติ: ผู้เรียนบางส่วนมองว่าภาษาอังกฤษเป็นเรื่องยากหรือไม่เกี่ยวข้องกับชีวิตตนเอง บริบทวัฒนธรรม ขาดการเชื่อมโยงเนื้อหาภาษาอังกฤษเข้ากับบริบททางวัฒนธรรมไทย ทำให้ผู้เรียนไม่เห็นความสำคัญและคุณค่า จากปัญหาเหล่านี้ การพัฒนาแนวทางการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง บูรณาการเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับท้องถิ่น และส่งเสริมทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง การจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning ที่บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 เป็นแนวทางที่เหมาะสมเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้อย่างกระตือรือร้นและสร้างสรรค์ โดยมีเป้าหมายในการสร้างแรงบันดาลใจ ปลูกจิตสำนึก และสร้างสรรค์นวัตกรรมด้านการสื่อสารภาษาอังกฤษเชิงสร้างสรรค์ เพื่อให้ผู้เรียนใช้ภาษาอังกฤษได้อย่างมีประสิทธิภาพและภาคภูมิใจในชุมชนของตนเอง แนวทางนี้สอดคล้องกับหลักการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์นิยม
การบูรณาการเรียนรู้ในท้องถิ่นเข้ากับชุดวิชา นกพ.ศึกษา ซึ่งเน้นการศึกษาบริบททางสังคม วัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น โดยเฉพาะชุมชนบ้านบึง ตำบลหนองกรด อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจบริบทท้องถิ่นของตนเองมากขึ้น โดยเฉพาะประเด็นที่เกี่ยวข้องกับ ปลากัดซึ่งเป็นสัตว์น้ำสำคัญและเป็นเอกลักษณ์ของภูมิภาค การบูรณาการนี้จะช่วยให้ผู้เรียนเชื่อมโยงความรู้เกี่ยวกับปลากัดเข้ากับวิถีชีวิตและแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น เข้าใจบทบาทของปลากัดต่อคนในท้องถิ่น (การเพาะเลี้ยง, การค้าขาย, ภูมิปัญญาท้องถิ่น) รวมถึงส่งเสริมการอนุรักษ์และต่อยอดมรดกท้องถิ่น ตลอดจนพัฒนาทักษะการสื่อสารภาษาอังกฤษเพื่อนำเสนอเรื่องราวท้องถิ่นให้แก่ผู้สนใจทั้งในและต่างประเทศ ซึ่งเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวและวัฒนธรรมชุมชนของนักเรียน
วัตถุประสงค์ของการจัดการเรียนรู้นี้คือ: 1) นักเรียนสามารถใช้ภาษาอังกฤษเพื่อสื่อสารนำเสนอข้อมูลได้ 2) นักเรียนมีจิตสำนึกการอนุรักษ์ปลากัดไทยและเกิดความภาคภูมิใจในชุมชนของตนเอง และ 3) นักเรียนมีความพึงพอใจในระดับมากหลังการจัดการเรียนรู้ แนวทางการแก้ไขปัญหาที่เสนอคือการใช้ ทฤษฎีการเรียนรู้ชุมชนเป็นฐาน (Community-Based Learning) บูรณาการเข้ากับชุดวิชา นกพ.ศึกษา สอดคล้องกับการเรียนรู้จากบริบทจริงและเชื่อมโยงกับชีวิตผู้เรียน แนวคิดนี้เน้นการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นในและจากชุมชน โดยมีชุมชนเป็นทั้งแหล่งเรียนรู้และผู้ร่วมสร้างสรรค์องค์ความรู้ ทำให้เกิดการเรียนรู้ที่มีความหมายและยั่งยืน
รูปแบบนี้สะท้อนการเปลี่ยนผ่านจากการเรียนรู้ที่เน้นครูเป็นศูนย์กลางไปสู่การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและเชื่อมโยงกับบริบทจริงของชุมชน ผู้เรียนจะได้รับการพัฒนาทักษะที่สำคัญในศตวรรษที่ 21 เช่น ทักษะการสื่อสาร ทักษะการทำงานร่วมกัน และส่งเสริมความภาคภูมิใจในท้องถิ่นผ่านการเรียนรู้เรื่องปลากัดไทยและชุมชนบ้านบึง การขับเคลื่อนแนวทางนี้ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายฝ่าย ได้แก่ ผู้บริหาร (สนับสนุนนโยบาย งบประมาณ ทรัพยากร), ครู (ออกแบบกิจกรรม ประเมินผล กระตุ้นการเรียนรู้), และ นักเรียน (เป็นผู้เรียนรู้และผู้สร้างสรรค์นวัตกรรม) การจัดการเรียนรู้ที่บูรณาการภาษาอังกฤษเข้ากับภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยเฉพาะเรื่องปลากัดไทยในชุมชนบ้านบึง จะไม่เพียงช่วยพัฒนาทักษะภาษาอังกฤษของผู้เรียน แต่ยังเป็นการสร้างพลเมืองที่มีความภาคภูมิใจในรากเหง้าของตนเอง พร้อมทั้งเป็นผู้สื่อสารและผู้สร้างสรรค์นวัตกรรมที่สามารถนำเสนอเรื่องราวดีๆ ของท้องถิ่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานเพื่อพัฒนาทักษะการสื่อสารภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหนองกรดพิทยาคม The Fighting Fish English Project: A Community-Based Learning Innovation: A Community-Based Learning Innovation to Develop Communication Skills for Mathayom 3 Students at Nong Krod Pittayakhom School is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 License.


